Qàràqàlpàq a`dåbiyati kàfådràsi pådàgogikàliq institut àshilg`àn da`slåpki jillàrdà (1936-jili) sho`lkåmlåstirilgån kàfådràlàrdàn åsàplànàdi. Bul kàfådrà da`slåp instituttàg`i bàrliq filologiyaliq qa`nigåliklårdi tàyarlàytug`in "Til ha`m a`dåbiyat" kàfådràsi dåp àtàlip, bug`àn bålgili a`dåbiyatshi ilimpàz ha`m jàziwshi N.Da`wqàràåb tiykàr sàldi.
1946-jili N.Da`wqàràåb kàndidàtliq dissårtàtsiyasin jàqlàg`ànnàn kåyin, qàràqàlpàq a`dåbiyatin ràwàjlàndiriw boyinshà ko`plågån jumislàrdi islåydi. Ol da`slåp qàràqàlpàq a`dåbiyati boyinshà ilimgå qizig`iwshi jàslàrdi Moskbà, Tàshkånt qàlàlàrinà àspirànturàg`à oqiwg`à jibårip, olàrdin` kàndidàtliq dissårtàtsiyalàrin jàqlàp shig`iwinà tikkålåy ja`rdåm åtådi. 1951-jili N.Da`wqàràåb Ortà Àziyadà birinshi bolip filologiya ilimlårinin` doktori ilimiy da`råjåsin àlàdi. Ko`p uzàmày onin` sha`kirtlårinån M.Nurmuõàmådob, S.Àõmåtob, Q.Màqsåtoblàr dà ilim doktori da`råjåsinå jåtisti.
1938-jildàn bàslàp bul kàfådrànin` quràminàn "Qàràqàlpàq tili ha`m a`dåbiyati" kàfådràsi bo`linip shig`ip, kàfådrà bàslig`i làwàziminà N.Da`wqàràåb båkitildi.
1964-jili bul kàfådrà "Qàràqàlpàq tili" ha`m "Qàràqàlpàq a`dåbiyati" kàfådràlàri bolip åkigå bo`linådi. Usi jildàn bàslàp "Qàràqàlpàq a`dåbiyati" kàfådràsin f.i.d., profåssor Q.Àyimbåtob, 1972-90-jillàrdà f.i.k., dotsåntlårdån S.Àõmåtob, K.Ma`mbåtob, J.Nàrimbåtoblàr bàsqàrdi. Usi da`wirlårgå dåyingi pitkåriwshilårimizdin` ko`pshiligi Råspublikàmizdin` bålsåndi ja`miyåtlik iskår, ilim, ma`dåniyat, ha`m a`dåbiyat g`àyràtkårlåri bolip o`sip jåtilisti. Misàli, O`zbåkstàn qàhàrmàni, O`zbåkstàn ha`m Qàràqàlpàqstàn õàliq shàyiri I.YUsupob, Qàràqàlpàqstàn õàliq jàziwshilàri Õ.Såytob, À.A`liåb, I.Qurbànbàåb, SH.Såytob, Qàràqàlpàqstàn õàliq shàyirlàrinàn B.Qàyipnàzàrob, T.Såytjànob, K.Ràõmànob, T.Qàbulob, N.To`råshobà, bålgili jàziwshi shàyirlàrdàn A`.Àtàjànob, K.Kàrimob, K.Àllàmbårgånob, bålgili filolog àlimlàrdàn S.Àõmåtob, D.Nàsirob, A`.Pàõràtdinob, Q.Sultànob, À.Da`wlåtob, M.Da`wlåtob, S.Bàhàdirobà, B.Ismàylob, À.Kàrimob, T.Ma`mbåtniyazob, Q.Bàyniyazob, A`.Nàsrullàåb, S.Niåtullàåb, miynåt qàhàrmàni B.Qurbànob, O`zbåkstàn õàliq mug`àllimi R.Usnàtdinobàlàr, minå, usindày bizin` dàn`qli pitkåriwshilårimizdån åsàplànàdi.